ප්‍රවාද මගින් තේරුම් නො ගැනීම
ප්‍රවාද මගින් තේරුම් නො ගැනීම සම්භාව්‍ය භෞතිකයෙහි වස්‌තුවක්‌ හෝ අංශුවක්‌ හෝ එක්‌ තැනක සිට තවත් තැනකට යැම යනු කුමක්‌ දැයි තේරුම් ගැනීමට අපි උත්සාහ කරමින් සිටින්නෙමු. මෙතැන තිබූ වස්‌තුවක්‌ හෝ අංශුවක්‌ හෝ එතැන තිබෙන්නේ කෙසේ ද යන්න තේරුම් ගැනීම එතරම් පහසු දෙයක්‌ නො වේ. එතැන තිබෙන්නේත් මෙතැන තිබූ වස්‌තුව හෝ අංශුව හෝ නො වේ. ඒ වෙනත් වස්‌තුවක්‌ හෝ අංශුවක්‌ හෝ ද නො වේ. එහෙත් එතැන තිබෙන්නේත් මෙතැන තිබූ අංශුව ම යෑයි අපි සිතමු. එය මායාවක්‌ පමණි. එසේ ඒ වස්‌තුවත් මේ වස්‌තුවත් එක ම යෑයි අප සිතන්නේ අපේ අවිද්‍යාව හේතු කොටගෙන ය. එපමණක්‌ නො ව එසේ එක ම වස්‌තුවක්‌ ඇතැයි සිතන මා නම් නිරීක්‍ෂකයා ද පවතින්නේ යෑයි සිතන්නේ ද අවිද්‍යාව හේතුවෙනි. මේ සියල්ල මා නම් නිරීක්‍ෂකයා ගේ අවිද්‍යාව නිසා හටගැනෙයි. මා නම් නිරීක්‍ෂකයා හා අනෙක්‌ වස්‌තුව පවතින්නේ යෑයි ගැනීම ආත්මවාදී යෑයි කිව හැකි ය. ආත්මවාදී යෑයි කීව ද මෙහි වාදයක්‌ හෝ ප්‍රවාදයක්‌ හෝ නැත. වාද, ප්‍රවාද ආදිය අපේ අනුමාන වෙයි. අප වාදයක්‌ හෝ ප්‍රවාදයක්‌ හෝ නිර්මාණය කරන්නේ යම් සංසිද්ධියක්‌ තේරුම් ගැනීමට ය. සංසිද්ධි ද අපේ නිර්මාණ වෙයි. ඒවා අපේ ප්‍රත්‍යක්‍ෂ විය හැකි ය
