විද්‍යා විජ්ජා | Science Magic

ප්‍රවාද මගින් තේරුම් නො ගැනීම සම්භාව්‍ය භෞතිකයෙහි වස්‌තුවක්‌ හෝ අංශුවක්‌ හෝ එක්‌ තැනක සිට තවත් තැනකට යැම යනු කුමක්‌ දැයි තේරුම් ගැනීමට අපි උත්සාහ කරමින් සිටින්නෙමු. මෙතැන තිබූ වස්‌තුවක්‌ හෝ අංශුවක්‌ හෝ එතැන තිබෙන්නේ කෙසේ ද යන්න තේරුම් ගැනීම එතරම් පහසු දෙයක්‌ නො වේ. එතැන තිබෙන්නේත් මෙතැන තිබූ වස්‌තුව හෝ අංශුව හෝ නො වේ. ඒ වෙනත් වස්‌තුවක්‌ හෝ අංශුවක්‌ හෝ ද නො වේ. එහෙත් එතැන තිබෙන්නේත් මෙතැන තිබූ අංශුව ම යෑයි අපි සිතමු. එය මායාවක්‌ පමණි. එසේ ඒ වස්‌තුවත් මේ වස්‌තුවත් එක ම යෑයි අප සිතන්නේ අපේ අවිද්‍යාව හේතු කොටගෙන ය. එපමණක්‌ නො ව එසේ එක ම වස්‌තුවක්‌ ඇතැයි සිතන මා නම් නිරීක්‍ෂකයා ද පවතින්නේ යෑයි සිතන්නේ ද අවිද්‍යාව හේතුවෙනි. මේ සියල්ල මා නම් නිරීක්‍ෂකයා ගේ අවිද්‍යාව නිසා හටගැනෙයි. මා නම් නිරීක්‍ෂකයා හා අනෙක්‌ වස්‌තුව පවතින්නේ යෑයි ගැනීම ආත්මවාදී යෑයි කිව හැකි ය. ආත්මවාදී යෑයි කීව ද මෙහි වාදයක්‌ හෝ ප්‍රවාදයක්‌ හෝ නැත. වාද, ප්‍රවාද ආදිය අපේ අනුමාන වෙයි. අප වාදයක්‌ හෝ ප්‍රවාදයක්‌ හෝ නිර්මාණය කරන්නේ යම් සංසිද්ධියක්‌ තේරුම් ගැනීමට ය. සංසිද්ධි ද අපේ නිර්මාණ වෙයි. ඒවා අපේ ප්‍රත්‍යක්‍ෂ විය හැකි ය...

වසර 37000ක අතීතයට විවර වූ ඓතිහාසික දොරටුව කළුතර දිස්‌ත්‍රික්‌කයේ බුලත්සිංහල, යටගම්පිටිය ගම්පියස, පිළියන්දල සිට හොරණ පාරේ කිලෝ මීටර් 40ක්‌ පමණ දුරින් සහ කෙළඹ සිට කිලෝමීටර් 60ක්‌ වැනි දුරකින් පිහිටි සුන්දර ගම්මානයකි. මේ සුන්දර ගම් පියස එදත් අදත් ගොවිතැන් බතින් දිවි ගෙවන පරිසර දූෂණය නො කරන ගැමියන් ගේ ජනාවාසවලින් යුක්‌ත ය. මුහුදු මට්‌ටමේ සිට මීටර් 400ක්‌ පමණ උසින් පිහිටි පාහියන්ගල ගල් ලෙන පිහිටා ඇත්තේ මේ සොඳුරු ගම් පියසේ ය. ක්‍රි.පූ. 5 වැනි සියවසේ ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි පාහියන් නම් චීන භික්‍ෂුව මේ ගල් ලෙනේ නවාතැන් ගත් බවට ජනප්‍රවාදයේ ඇති බැවින් මේ ගල් ලෙන පාහියන්ගල යනුවෙන් හැඳින්වුවත් එවන් කරුණක්‌ සනාථ කිරීමට ප්‍රමාණවත් සාධකයක්‌ මෙතෙක්‌ හමු වී නැත. එහෙත් පැරැණි තොරතුරු අනුව පාහියන්ගල, පාහිංගල යනුවෙන් නිවැරැදි විය යුතු බවත් බොහෝ විද්වතුන් ගේ මතයයි.  මුහුදු මට්‌ටමේ සිට මීටර් 400ක්‌ පමණ උසින් පිහිටි මේ ගල් ලෙන උසින් අඩි 150කි. පළල අඩි 175කි. ගැඹුර හෙවත් ගල්ලෙනේ විවරයේ සිට ඇතුළත බිත්තිය දක්‌වා ඇති දුර අඩි 300කි. මේ දත්ත අනුව පාහියන්ගල ගල් ලෙන ශ්‍රී ලංකාවේ මෙතෙක්‌ හමු වී ඇති ගල් ලෙන් අතරි...

ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරය දේශගුණ වෙනස්‌ වීම හා සම්බන්ධ වන අයුරු ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරය හෙවත් මොහෙන්දොජාරෝ-හරප්පා ශිෂ්ටාචාරය ආසියානු කලාපයේ මානව ඉතිහාසයේ වැදගත් ශිෂ්ටාචාරයකි. මේ ශිෂ්ටාචාර නාගරික ලක්‌ෂණ තිබූ ශිෂ්ටාචාර අතර වැදගත් එකක්‌ වේ. එය පොදු වර්ෂ පූර්ව 3200 පමණ සිට 1000 පමණ දක්‌වා පැවැති බව මෙතෙක්‌ හෙළි වී ඇති කරුණු අනුව පැහැදිලි ය. අදින් වසර 3,900කට පමණ පෙර (එනම් පොදු වර්ෂ පූර්ව 1900 දී පමණ) මේ ශිෂ්ටාචාරයේ අවනතිය ආරම්භ වී තිබේ. ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරය ගොඩනැඟෙන්නේ ආසියාවේ මෝසම් වැසි වැටෙන සීමාවේ මායිමේ හා ඉන් ඔබ්බෙන් පිහිටා ඇති ශුෂ්ක කලාපයේ ය. මේ ප්‍රදේශය හරහා ගමන් කරන ඉන්දු නදියේ නිම්නය ඔස්‌සේ මේ ශිෂ්ටාචාරය පැතිර තිබිණි. මේ වන විට කරුණු අනාවරණය වී ඇති ආකාරයට ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරය ව්‍යාප්ත ව තිබූ ප්‍රදේශය සමකාලීන ඊජිප්තුවේ හා මෙසපොතේමියාවේ සමස්‌ත ජනාවාස පැතිර තිබූ ප්‍රදේශයට වඩා විශාල ය. එය වර්ග කිලෝමීටර් මිලියනයකටත් වැඩි ප්‍රදේශයක්‌ පුරා පැතිර තිබිණි. එහි සමෘද්ධිමත් ම අවධියේ ජනගහනය මිලියන පහකට අධික වූ බව සැලකේ. වර්තමාන පාකිස්‌තානය, ඊසානදිග ඉන්දියාව හා ඇෆ්ඝනිස්‌තානයෙන් කොටසක්‌ පුරා...

සම්භාව්‍ය භෞතිකයෙහි චලිතය පිළිබඳ සාකච්ඡාවෙහි දී අපි දැනටමත් සංකල්ප කිහිපයක්‌ යොදාගෙන ඇත්තෙමු. අවකාශය, සන්තතිකත්වය, ප්‍රවේගය, ලක්ෂ්‍ය, පිහිටුම, අංශුව, අංශුවක්‌ ලක්ෂ්‍යකින් තවත් ලක්ෂ්‍යකට මාරු වීම හෙවත් විස්‌ථාපනය, කාලය, වෙනස්‌ වීම, වෙනස්‌ වීමේ ශීඝ්‍රතාව ආදී වශයෙන් මේ සංකල්ප සකස්‌ කරගත හැකි ය. චලිතය දැනගැනීම සඳහා මෙතරම් සංකල්ප සංඛ්‍යාවක්‌ අවශ්‍ය ද යන්න පවා සිතාගත නො හැකි ය. එහෙත් ඒ සංකල්ප නොමැති ව අපට සම්භාව්‍ය භෞතිකයේ අංශුවල චලිතය පිළිබඳ සාකච්ඡාවක්‌ කළ හැකි නො වේ. අප නිරීක්‍ෂණය කරන්නේ ඊනියා වස්‌තුවල චලිත නො ව මිනිසුන් ගේ, රථවල, සතුන් ගේ ඇවිදීම්, පැනීම්, යැම් ඊම් ආදිය ය. මේ සියල්ල එකතු කර සාධාරණීකරණයට ලක්‌ කර වස්‌තුව, චලිතය ආදී සංකල්ප නිර්මාණය කෙරෙන්නේ මිනිසුන් විසිනි. එවැනි සාධාරණීකරණයකින් තොර ව බටහිර විද්‍යාවක්‌ පමණක්‌ නො ව සම්භාව්‍ය භෞතිකයක්‌ ද නැත. එහෙත් මෙයින් අදහස්‌ වන්නේ මිනිසා, ඇවිදීම ආදී සංකල්ප මිනිසුන් ගේ නො වන බව නො වේ. ඒ සංකල්ප ද මිනිසුන් ගේ නිර්මාණ වෙයි. එහෙත් ඒවා සංයුක්‌ත සංකල්ප වෙයි. අප අත්දකින්නේ මිනිසකු එක්‌ තැනක සිට තවත් තැනකට ඇවිදින බව ය. ඒ තැන් දෙක අතර ඇවිදින්න...

නිලාවැලි මුහුදු වෙරළට දිස්‌ වූ සිකුරු සංක්‍රාන්තිය නැඟෙනහිර පිහිටි නිලාවැලි යනු ශ්‍රී ලංකාවේ වෙරළ තීර අතරින් දර්ශනීය වෙරළ තීරයකි. ඈත ක්‍ෂිතිජයෙන් නැඟෙන හිරු සාගර රළ අතරේ වරින් වර සැඟවෙන ආකාරය ද, දැකුම්කලු ය. දිනපතා සිදු වන මේ සිදු වීම දෙස විමසිලිමත් ව බලන්නේ ප්‍රදේශයට ආගන්තුකයකු පමණි. ප්‍රදේශවාසීන්ට මෙය සාමාන්‍ය සිදු වීමකි. එහෙත් වෙන දා බලන ආකාරයට වඩා කුතුහලයකින් යුතු ව හිරු දෙස නො ඉවසිල්ලෙන් ප්‍රදේශවාසීන් මෙන්ම, පාසල් සිසුන් ද බැලූ 2012 ජුනි 06 වැනි දින ඵෙතිහාසික දිනයක්‌ වශයෙන් සනිටුහන් වන්නේ අවකාශයේ කලාතුරකින් සිදු වූ සංසිද්ධියක්‌ නිසාවෙනි. සියවසක්‌ තුළ දෙවරක්‌ පමණක්‌ සිදු වන මේ සංසිද්ධිය සිකුරු සංක්‍රාන්තිය හෙවත් සිකුරු ගේ පිරිබැමිය යනුවෙන් හැඳින්වෙයි. ඉංග්‍රීසියෙන් මෙය Venus Transit යනුවෙන් හැඳින්වෙයි. කිසියම් ග්‍රහලොවක්‌ හිරු ගේ මුහුණත හරහා හෙවත් මුහුණත ඉදිරියෙන් ගමන් කිරීමේ ආකාරයක්‌ පෙන්නුම් කරන්නේ නම් එය අදාළ ග්‍රහ ලොවේ සංක්‍රාන්තිය (Transit) නම් වෙයි. මෙදින උදෑසන වෙන දාට වඩා පාසල් දරුවන් ගුරුවරුන් මෙන්ම ප්‍රදේශවාසීන් නිලාවැලි වෙරළ තීරයට එක්‌ වූයේ හිරු ගේ මුහුණත හරහා සිකුරු...