බටහිර විද්‍යාවේ අදහස්‌ පිළිගැනීම
මෙරට ඊනියා වාමාංශිකයන් අතර තරම් බටහිර ගැත්තන් වෙනත් තැනක දැකිය නො හැකි ය. එයට හේතුව ඔවුන් ගේ මුළු පැවැත්ම ම රදා ඇත්තේ විද්‍යාත්මක යෑයි කියෑවෙන මාක්‌ස්‌වාදයෙහි වීම ය. මාක්‌ස්‌වාදයෙහි ඊනියා ඓතිහාසික භෞතිකවාදයෙහි කම්කරු පංති විප්ලවයක්‌ පුරෝකථනය කර තිබීම හේතුවෙන් හා එය අනිවාර්යයෙන් ම සිදු වන්නේ යෑයි කියෑවෙන බැවින් එය සාක්‍ෂාත් කර ගැනීමට මිනිමැරීම වුව ද යුක්‌තියුක්‌ත කෙරෙයි. ධනපති පන්තිය බලය ඊනියා කම්කරු පන්තියකට පවරා සාමයෙන් ඉතිහාසයේ වේදිකාවෙන් බැස නො යන්නේ යෑයි කියමින් ලේ හළන විප්ලවයට මාක්‌ස්‌වාදියෝ සූදානම් වෙති. ඒ සියල්ල කෙරෙන්නේ ඊනියා විද්‍යාවෙහි නාමයෙනි.
මේ විද්‍යාව අනෙකක්‌ නො ව බටහිර විද්‍යාව ය. බටහිර විද්‍යාවේ දාර්ශනිකයකු වූ කාල් පොපර් වැන්නන් මාක්‌ස්‌වාදය විද්‍යාවක්‌ නො වේ යෑයි පවසා ඇතත් මෙරට මාක්‌ස්‌වාදීන්ට ඉන් කම් නැත. පොපර් මාක්‌ස්‌වාදයට විද්‍යාවක්‌ නො වේ යෑයි කීවේ මාක්‌ස්‌වාදය අසත්‍යකරණයට ලක්‌ නො වේ යන අරුතිනි. පොපර්ට අනුව බටහිර විද්‍යාවේ ප්‍රධානතම ලක්‍ෂණය වනුයේ, එය අනෙක්‌ දැනුම් පද්ධතීන් ගෙන් වෙන් කරගත හැක්‌කේ, එය අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කළ හැකි බැවිනි. ඔහුට අනුව බටහිර විද්‍යාඥයන් ගේ කාර්යභාරය වූයේ බටහිර විද්‍යාවේ ප්‍රවාද අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කිරීම ය. එහෙත් මාක්‌ස්‌වාදය හා ජ්‍යෙdතිෂය අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කළ නො හැකි යෑයි ඔහු කියා සිටියේ ය. එබැවින් ඒ දැනුම් පද්ධතීන් ද විද්‍යාවන් නො වේ යෑයි ඔහු ප්‍රකාශ කළේ ය.
ඔහු මාක්‌ස්‌වාදය සම්බන්ධයෙන් කී දේ ඇත්ත ය. මාක්‌ස්‌වාදය අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කළ හැකි නො වේ. එයට හේතුව මාක්‌ස්‌වාදය සත්‍ය වීම නො ව මාක්‌ස්‌වාදය ප්‍රබන්ධ කර ඇති ආකාරය, එසේත් නැත හොත් එහි ප්‍රවාද නිර්මාණය කර ඇති ආකාරය අනුව අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කළ නො හැකි වීම ය. කම්කරු විප්ලවය නැත්තේ අඩු ම තරමෙන් විප්ලවීය නායකත්වයක්‌ නැති නිසා යෑයි කීමට මාක්‌ස්‌වාදීන්ට හැකි ය. ධනපති ක්‍රමය බිඳ නො වැටෙන්නේ විප්ලවීය නායකත්වය නොමැති බැවින් යෑයි කියමින් විකල්ප නායකත්ව ගොඩනැඟීමට ඇතැමුන්ට හැකියාව ලැබෙයි.
අද ජනතා විමුක්‌ති පෙරමුණේ සිදු වන්නේ ද ඊනියා විකල්ප නායකත්වය ගොඩනැඟීම ය. මේ නව නායකත්වය ද විප්ලවීය නො වේ යෑයි කියමින් මතු දිනෙක තවත් කණ්‌ඩායමක්‌ විප්ලවීය නායකත්වය ගොඩනැඟීමට ඉදිරිපත් වනු ඇත. ඊනියා කම්කරු පන්ති විප්ලවය කිසි දිනෙක සිදු නො වන බැවින් මේ විකල්ප නායකත්ව ගොඩනැඟීම බටහිර විද්‍යාව කෙරෙහි ඇති භක්‌තිය (එය භක්‌තියක්‌ මිස අනෙනක්‌ නො වේ) තිබෙන තාක්‌ හා මාක්‌ස්‌වාදය විද්‍යාත්මක යෑයි සිතෙන තෙක්‌ කරගෙන ගිය හැකි ය. මාක්‌ස්‌වාදයේ බංකොළොත් බව, මාක්‌ස්‌වාදයේ දරිද්‍රතාව හා අපෝහකයේ රූපිකය යන පොත් කියවීමෙන් දැනගත හැකි වෙයි.
එක්‌ අතකින් ගත් කල ඊනියා කම්කරු පන්ති විප්ලවය නො සිදු වීම ම මාක්‌ස්‌වාදයේ පැවැත්මට හේතු වෙයි. මාක්‌ස්‌වාදය පවත්වාගෙන යනු ලබන්නේ විශ්වවිද්‍යාලවල බොහෝ විට තැනක්‌ ලබාගැනීමට, අවධානය ලබාගැනීමට, මාක්‌ස්‌වාදීන් වී සිටින ආචාර්යවරුන් කිහිප දෙනකු විසින් නො ව කුඩා කුඩා පක්‍ෂවලට කැඩී මාක්‌ස්‌වාදයේ නාමයෙන් ඊනියා විප්ලවවාදී නායකත්ව ගොඩනඟන පිරිස විසිනි. විප්ලවය නො සිදු වන්නේ එවැනි ඊනියා කම්කරු පන්තික විප්ලව සිදු වීමට කිසිදු ඉඩක්‌ නොමැති බැවින් යෑයි ඔවුහු නො පිළිගනිති. ඒ වෙනුවට තිබෙන නායකත්ව විවේචනය කරමින් ඊනියා විප්ලවවාදී නායකත්වය ගොඩනැඟීමට ඔවුහු කාලය නාස්‌ති කරති.
කෙසේ වෙතත් අසත්‍යකරණය සම්බන්ධයෙන් පොපර් කියා ඇති දේ ද අසත්‍ය ය. මාක්‌ස්‌වාදීන් මාක්‌ස්‌වාදය සත්‍ය බව අනාගතයේ දී පෙන්වීමට ඊනියා විප්ලවවාදී නායකත්ව ගොඩනඟන අයුරෙන් බටහිර විද්‍යාඥයෝ ද තත්කාලීන බටහිර විද්‍යා ප්‍රවාද සත්‍ය බව පෙන්වීමට කටයුතු කරති. බටහිර විද්‍යාව වර්ධනය වන්නේ (එයට වර්ධනයක්‌ යෑයි කියන්නේ නම්) බටහිර විද්‍යාඥයන් බටහිර විද්‍යාව අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කිරීමෙන් නො වන බව තෝමස්‌ කුන් පෙන්වා දී දැන් අවුරුදු පනහක්‌ පමණ ගත වී ඇත. ඔහු කියා ඇත්තේ බටහිර විද්‍යාවේ සාමාන්‍ය කාල හා විප්ලවීය කාල යනුවෙන් කාල ඇති බවත් සාමාන්‍ය කාලවල දී බටහිර විද්‍යාඥයන් කරන්නේ තත්කාලීන බටහිර විද්‍යා ප්‍රවාද සත්‍ය බව පෙන්වීම බවත් ය.
විප්ලවීය කාල යනු ඉතා කුඩා අවධි වෙයි. බටහිර භෞතික විද්‍යාවෙහි ක්‌වොන්ටම් විප්ලවයෙන් පසු විප්ලවීය කාලයක්‌ උදා වී නැත. විප්ලවීය කාලයක දී නව සුසමාදර්ශයක්‌ (Paradigm) ඉදිරිපත් වෙයි. සුසමාදර්ශ යනු චින්තනයක මූලික ගුණ ඉවත නො දමා ඇතැම් කරුණක්‌ දෙකක්‌ වෙනස්‌ කර නිර්මාණය කරගන්නා වූ ආකල්පමය වෙනස්‌ කිරීම්වලින් ඇති කරගන්නා වූ දැනුම් පදනම් වෙයි. අයින්ස්‌ටයින් එවැනි සුසමාදර්ශී වෙනසක්‌ තම විශේෂ සාපේක්‍ෂතාවාදය මගින් ඉදිරිපත් කළේ ය. ක්‌වොන්ටම් විප්ලවයෙහි දී ද එeවනි සුසමාදර්ශී වෙනසක්‌ සිදු විය. අයින්ස්‌ටයින් තම සුසමාදර්ශී වෙනස මගින් සන්නිවේදනයට උපරිම වේගයක්‌ නිර්මාණය කළේ ය. එය ආලෝකයේ වේගය වෙයි.
අද අභියෝගයට ලක්‌ වී තිබෙන්නේ ම උපරිම අගය ය. සර්න් (CERN) විද්‍යාඥයන් වුවමනාවෙන් අයින්ස්‌ටයින් අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කිරීමට ගියා නො වේ. න්‍යqටි්‍රනෝව බටහිර භෞතික විද්‍යාඥයන්ට මහත් හිසරදයකි. එය වර්ග (බටහිර විද්‍යාඥයන් ඒවා හඳුන්වන්නේ රස - flo avours- නමිනි. ඒ වියුක්‌ත ගුණ වෙයි) තුනකින් යුක්‌ත වෙයි. න්‍යqටි්‍රනෝවලට එක්‌ වර්ගයක සිට තවත් වර්ගයකට මාරු විය හැකි ය. සර්න් විද්‍යාඥයන් කටයුතු කරන්නේ මුවොන් න්‍යqට්‍රීනෝ නමින් හැඳින්වෙන න්‍යqට්‍රීනෝ වර්ගය සමඟ ය. න්‍යqට්‍රීනෝවේ ස්‌කන්ධය පිළිබඳ විවිධ මත වෙයි. ඇතැමුනට අනුව න්‍යqට්‍රීනෝවල ස්‌කන්ධය ශූන්‍ය වෙයි.
න්‍යqට්‍රීනෝ සම්බන්ධයෙන් අද එකතු වන්නේ ආනුභවික සංසිද්ධි හා සම්බන්ධ තොරතුරු ය. දැන් දශක ගණනාවක සිට මේ දත්ත එකතු වෙමින් පවතියි. න්‍යqට්‍රීනෝ ආලෝකයේ වේගයට වැඩි වේගයකින් චලනය වන බව දැනගෙන දැන් තරමක කාලයක්‌ ගත වී ඇත. 1987 දී විශාල මැගලනික වලාකුළ නමින් හැඳින්වෙන ප්‍රදේශයේ සිට පෘථිවියට පැමිණි න්‍යqට්‍රීනෝ ඒ සමඟ වලාකුළෙන් නිකුත් වූ ආලෝකයට වඩා ඉක්‌මනින් ළඟා විය. එම වලාකුළේa සිදු වූ අධිස්‌පෝඨන (Supernova) තාරකාවක්‌ පිපිරීමෙන් නිකුත් වූ ආලෝකය හා න්‍යqටීනෝ මෙහි දී නිරීක්‍ෂණය කෙරිණි. මේ දත්ත ඉතා නිවැරැදි නො වූ නමුත් බටහිර විද්‍යාඥයන්ට ඒ ගැන නො සලකා සිටීමට නො හැකි විය. එහෙත් ඔවුන් අතිවිශාල බහුතරය මුලිකව ම ඒ ගැන සිතුවේ මිනුම්වල වරදක්‌ ලෙස ය.
ඉන්පසු 2007 දී පමණ ෆර්මි පරීක්‍ෂණාගාරයෙන් යවන ලද න්‍යqට්‍රීනෝ ද ආලෝකයේ වේගයට වැඩි වේගයක්‌ වාර්තා කර ඇත. මේ පරීක්‍ෂණ මිනෝස්‌ (MINOS) පරීක්‍ෂණ නමින් හැඳින්වෙන අතර පසුගිය දා සර්න් විද්‍යාඥයන් විසින් කරන ලද පරීක්‍ෂණ ඔපෙරා (OPERA) නමින් හැඳින්වෙයි. මේ පරීක්‍ෂණ හා නිරීක්‍ෂණ තුනෙන් එකක්‌ වත් කෙරුණේ සාපේක්‍ෂතාවාදය අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කිරීම සඳහා නො වන බව පැහැදිලි ය. මුල් නිරීක්‍ෂණය හා පරීක්‍ෂණය බටහිර විද්‍යාඥයන් ගේ අවධානයට එතරම් යොමු නො වූ නමුත් සර්න් පරීක්‍ෂණ පිළිබඳව දැඩි සැලකිල්ලක්‌ බටහිර විද්‍යාඥයන් අතර වෙයි. ඔවුන් ඒ පිළිබඳව කෙතරම් කැළඹී ඇත් ද යන්න බටහිර පුවත්පත් හා සඟරා මගින් හෙළිදරව් වෙයි. මෙරට සිටින ඇතැමුන් සිතා සිටින්නේ බටහිර විද්‍යාඥයන් මේ ප්‍රතිඵලවලින් කැළඹීමට පත් වී නැති බවත් ඔවුන් ඒවා යථා කාලයේ දී විස්‌තර කරනු ඇති බවත් ය.
මෙහි දී කිවයුතු කරුණු දෙකක්‌ වෙයි. එකක්‌ මෙරට සිටින ඊනියා විද්‍යාඥයන් ද (ඔවුහු හුදු තාක්‍ෂණ ශිල්පීහු පමණක්‌ වෙති. ඔවුන් විසින් නිර්මාණය කෙරී ඇති සංකල්පයක්‌ හෝ ප්‍රවාදයක්‌ හෝ සඳහන් කරන්න) නො දන්නා නමුත් බටහිර විද්‍යාවේ නව අදහස්‌ පිළිගැනෙන්නේ තරුණ විද්‍යාඥයන් අතර මිස මහලු විද්‍යාඥයන් අතර නො වේ. භෞතික විද්‍යාව පිsළිබඳ නොබෙල් ත්‍යාගලාභී ප්ලෑන්ක්‌ නම් බටහිර භෞතික විද්‍යාඥයා ඒ බව මැනැවින් විස්‌තර කර ඇත. ඔහු කියා ඇත්තේ බටහිර භෞතික විද්‍යාවේ අලුත් අදහස්‌ පිළිගැනෙන්නේ මහලු විද්‍යාඥයන් මිය ගොස්‌ ඒ අදහස්‌ තරුණයන් අතර ප්‍රචලිත වන නිසා බව ය.
මට කීමට ඇති දෙවැනි කරුණ දැනටමත් සර්න් පරීක්‍ෂණය තේරුම් ගැනීමට කතා විසි පහකට වඩා ගොතා ඇති බව ය. එහෙත් දැනට ගෙතී ඇති සියලු කතා වත්මන් බටහිර භෞතික විද්‍යාවේ ප්‍රවාද මත ගොඩනැඟෙයි. එහෙත් ඒ කතා එතරම් සංගත නො වෙයි. මෙහි දී විප්ලවීය කතාවක්‌ ගෙතීමට කිසිවකු පෙලඹී නැත. විප්ලවීය කතා ආප්ප බාන්නාක්‌ මෙන් ගෙතිය හැකි ද නො වේ. මා දන්නා තරමින් සර්න් පරීක්‍ෂණය ගැන ඇසිය යුතු මූලික ප්‍රශ්න වත් තව ම අසා නැත. අවශ්‍ය අයකුට මේ කතාවලින් සමහරක්‌ කෝනල් විශ්වවිද්‍යාලය මගින් පවත්වාගෙන යන වෙබ් අඩවියට ඇතුළු වී ඔවුන් ගේ ඉලෙක්‌ට්‍රොනික සඟරාවේ කියවිය හැකි ය. එහෙත් එය ඉලෙක්‌ට්‍රොනික සඟරාවක්‌ පමණක්‌ බවත් එය සාම්‍ය සමාලෝචනයකට භාජන නො වන බවත්, සර්න් විද්‍යාඥයන් දැනටමත් පත්‍රිකාවක්‌ පළ කර ඇති බව පවසමින් මාක්‌ස්‌වාදීන් ගේ ද දායකත්වය ලබන කසිකබල් වෙබ් අඩවි පවත්වාගෙන යන්නවුන් දැනගත යුතු ය. ඉලෙක්‌ට්‍රොනික සඟරාවකට යවන ලිපියක්‌ බොහෝ විට පසු දින පළ කරවා ගත හැකි ය. සාම්‍ය සමාලෝචනයට භාජන වන පත්‍රිකා පළ වීමට සාමාන්‍යයෙන් මාස තුනක්‌ හා අවුරුද්දක්‌ අතර කාලයක්‌ ගත වෙයි. ඉලෙක්‌ට්‍රොනික සඟරාවක හා සාම්‍ය සමාලෝචනයට ලක්‌ කරන සඟරා අතර ඇති වෙනස වත් නො දන්නෝ සර්න් පරීක්‍ෂණ සාම්‍ය සමාලෝචනයට ලක්‌ වන සඟරාවක පළ වී නැතැයි අප කී විට අපට ඔච්චම් කරති. මේ පඬියන් ගේ දැනුම ගැන කිව හැක්‌කේ කුමක්‌ ද?
සර්න් පරීක්‍ෂණවලින් බටහිර විද්‍යාවේ ස්‌වභාවය හෙළි වෙයි. ඒ පරීක්‍ෂණ අයින්ස්‌ටයින් අසත්‍යකරණයට ලක්‌ කිරීමට කළා නො වේ. කෙසේ වුවත් න්‍යqට්‍රීනෝවල වේගය ආලෝකයේ වේගයට වැඩි යෑයි ඒ පරීක්‍ෂණවලින් කියෑවෙයි. එහෙත් පරීක්‍ෂණ තුනෙන් න්‍යqට්‍රීනෝවල වේගය පිළිබඳව ලැබී ඇත්තේ ප්‍රතිඵල තුනකි. එහි වරදක්‌ නැත. න්‍යqට්‍රීනෝ එක ම වේගයකින් විශ්වය පුරා චලිත වීම අනිවාර්ය නො වේ. අධිස්‌ඵෝටනයෙන් විසි වුණු න්‍යqට්‍රීනෝවලට වැඩි වේගයකින් සර්න් විද්‍යාඥයන් න්‍යqටෝන විදින්නට ඇත. න්‍යqට්‍රීනෝ ෆොaටෝන මෙන් එක ම වේගයකින් ගමන් කළ යුත්තේ ඇයි දැයි කිසිවෙක්‌ නො කියති. එසේ වීමට අවශ්‍යතාවක්‌ ද නැත.
මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා
